Δευτέρα 18 Ιουνίου 2012

Παγκόσμιο κίνημα αλλαγής

Την επόμενη εβδομάδα οι ηγέτες του κόσμου θα συναντηθούν στη Σύνοδο του ΟΗΕ για την Αειφόρο Ανάπτυξη στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Θα στεφθεί η σύνοδος από επιτυχία; Η γνώμη μου είναι πως ναι. Οι διαπραγματεύσεις υπήρξαν μακρές. Ακόμη και σήμερα υπάρχει περισσότερη διαφωνία παρά συμφωνία για τις λεπτομέρειες του αποκαλούμενου «κειμένου συμπερασμάτων» της Συνόδου. Ωστόσο, δεν θα είναι αυτό που θα καθορίσει την επιτυχία της Συνόδου. Πολύ πιο σημαντικό είναι αυτό που το Ρίο έχει ήδη καταφέρει: η δημιουργία ενός κινήματος αλλαγής.

Το Ρίο +20 είναι ένα ορόσημο σε μια μακρά πορεία. Η διάσημη Σύνοδος της Γης του 1992 έθεσε την αειφόρο ανάπτυξη στην παγκόσμια ατζέντα. Σήμερα έχουμε κατανοήσει καλύτερα αυτή την πανάρχαια απαίτηση. Πώς να ισορροπήσουμε καλύτερα τις αναπτυξιακές ανάγκες ενός αυξανόμενου παγκόσμιου πληθυσμού ώστε όλοι να μπορούν να απολαμβάνουν τους καρπούς της ευημερίας και της οικονομικής ανάπτυξης, με την ανάγκη προστασίας των πολυτιμότερων πόρων του πλανήτη: της γης, του αέρα και του νερού. Στο Ρίο περισσότεροι από 100 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων μαζί με 25.000 συμμετέχοντες θα καθορίσουν την πορεία προς το μέλλον. Για πολύ καιρό τώρα καταστρέφουμε καταναλώνοντας τον δρόμο προς την ευημερία. Το μοντέλο αυτό είναι νεκρό. Στο Ρίο πρέπει να ξεκινήσουμε τη δημιουργία ενός καινούργιου μοντέλου για την οικονομία του 21ου αιώνα. Ολο και περισσότερο κατανοούμε ότι με έξυπνες δημόσιες πολιτικές οι κυβερνήσεις μπορούν να βελτιώσουν τις οικονομίες τους, να μειώσουν τη φτώχεια, να δημιουργήσουν αξιοπρεπείς δουλειές και να επιταχύνουν την κοινωνική πρόοδο με έναν τρόπο που σέβεται τους πεπερασμένους πόρους της γης.
Σε αυτή τη λογική πιστεύω ότι η ορμή της αλλαγής είναι αμετάκλητη. Η αλλαγή είναι παντού και ολοφάνερη σε χώρες μικρές και μεγάλες, πλούσιες και φτωχές. Η Δημοκρατία της Κορέας, η Ινδονησία, η Καμπότζη, τα Μπαρμπέιντος και η Νότια Αφρική, μεταξύ πολλών άλλων χωρών, υιοθετούν ήδη στρατηγικές «πράσινης ανάπτυξης» που χρησιμοποιούν τις πεπερασμένες πηγές με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, δημιουργούν θέσεις εργασίας και προωθούν την ανάπτυξη χαμηλού-άνθρακα. Το Αζερμπαϊτζάν, η Αίγυπτος, η Αρμενία, η Ιορδανία, η Κένυα, η Μαλαισία, το Μεξικό, το Νεπάλ, η Ουκρανία και η Σενεγάλη εφαρμόζουν τεχνολογίες πράσινης ανάπτυξης σε μια σειρά βιομηχανικών τομέων, από τη γεωργία ως τον τουρισμό. Η Κίνα έχει δεσμευτεί να εξασφαλίσει το 16% των ενεργειακών αναγκών της από ανανεώσιμες πηγές ως το 2020, ενώ σχεδιάζει να επενδύσει περισσότερα από 45 δισ. δολάρια στην ανακύκλωση απορριμμάτων και σε καθαρές τεχνολογίες σύμφωνα με το πενταετές σχέδιό της.

Στη Βραζιλία η διαχείριση απορριμμάτων και η ανακύκλωση απασχολούν περισσότερα από 500.000 άτομα, τα περισσότερα από τα οποία ζουν στο περιθώριο της κοινωνίας. Με τον νέο Εθνικό Νόμο Εγγύησης της Απασχόλησης η Ινδία άρχισε να επιδοτεί τη βελτίωση της διαχείρισης των φυσικών πόρων, όπως τα δάση και το πόσιμο νερό. Οπου και να κοιτάξεις, οι εθνικές και οι τοπικές αρχές υιοθετούν αρχές και πρακτικές που μπορούν να μας οδηγήσουν από την περιβαλλοντική καταστροφή και την αυξανόμενη κοινωνική ανισότητα προς μια νέα εποχή συνολικής και ισορροπημένης αειφόρου ανάπτυξης.

Οι κυβερνήσεις και τα έθνη-κράτη δεν είναι μόνα τους σε αυτή την πορεία αλλαγής. Στο Ρίο περισσότεροι από 1.000 επιχειρηματικοί ηγέτες από όλες τις ηπείρους θα στείλουν ένα κοινό μήνυμα: η συνήθης τακτική λειτουργεί πλέον. Πολλοί είναι μέλη του Global Compact του ΟΗΕ, εθελοντές σε ένα ανερχόμενο κίνημα του ιδιωτικού τομέα που κατανοεί ότι η εταιρική ευθύνη του 21ου αιώνα σημαίνει εταιρική αειφορία. Η Nike (μια εταιρεία-πρωταθλήτρια της αποκαλούμενης «κλειστής ανακύκλωσης» που ελαχιστοποιεί τη βιομηχανική ρύπανση) έχει ξεκινήσει ένα καινούργιο πρόγραμμα για την ενίσχυση του οικοσυστήματος των βραζιλιάνικων δασών. Η Unilever έχει δεσμευτεί να προμηθεύεται όλες τις πρώτες ύλες από αειφόρες πηγές ως το 2020. Η κενυατική Safaricom έχει ενσωματώσει την ισότητα των φύλων στη λειτουργία της για να δημιουργήσει ένα φιλικό περιβάλλον για τις μητέρες.

Η Microsoft ανακοίνωσε ότι θα είναι σύντομα ελεύθερη του διοξειδίου του άνθρακα. Η κινεζική Broad Group παράγει μη ηλεκτρικά κλιματιστικά μηχανήματα που έχουν 200% περισσότερη ενεργειακή απόδοση. Η ToughStuff από τον Μαυρίκιο φιλοδοξεί να μεταφέρει ηλιακή ενέργεια σε 33 εκατομμύρια άτομα στην Αφρική ως το 2016, ενώ η Future Energy Company του Αμπου Ντάμπι εργάζεται για την ηλεκτροδότηση αγροτικών περιοχών στο Αφγανιστάν και στην Τόνγκα του Νοτίου Ειρηνικού.

Η ενέργεια θα είναι ένα από τα κεντρικά θέματα του Ρίο. Την αποκαλώ το χρυσό νήμα που υφαίνει το αειφόρο μέλλον, τον κύριο οδηγό για ανάπτυξη, κοινωνική ένταξη και προστασία του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής. Αυτός ήταν ο λόγος που το 2011 δημιούργησα μια νέα πρωτοβουλία με τίτλο «Αειφόρος Ενέργεια για όλους». Στόχος μας είναι να εξασφαλίσουμε καθολική πρόσβαση σε σύγχρονες υπηρεσίες ενέργειας για το 20% των ανθρώπων που τις στερούνται. Να μειώσουμε τα ενεργειακά απορρίμματα με τον διπλασιασμό της ενεργειακής απόδοσης και να διπλασιάσουμε το μερίδιο των ανανεώσιμων στις παγκόσμιες πηγές ενέργειας. Στο Ρίο οι ηγέτες της ανθρωπότητας, των επιχειρήσεων και της κοινωνίας των πολιτών θα ανακοινώσουν έναν μεγάλο αριθμό δράσεων για την προώθηση αυτών των στόχων.

Η αειφόρος ανάπτυξη για όλους αποτελεί μια συνεργασία-πρότυπο για το μέλλον. Η αρχή είναι απλή αλλά ισχυρή. Τα Ηνωμένα Εθνη χρησιμοποιούν την απαράμιλλη δύναμή τους για να συγκεντρώνουν όλους τους «παίκτες» στο ίδιο τραπέζι ώστε να συνεργαστούν για το κοινό καλό. Στην πραγματικότητα, αυτό είναι το Ρίο +20. Οι διαπραγματεύσεις είναι πολύ σημαντικές. Οι συμφωνίες που θα γίνουν σήμερα θα καθορίσουν τις συζητήσεις τού αύριο. Αλλά το Ρίο +20 προχωράει πέρα από αυτό. Αποτελεί την έκφραση της δυναμικής ενός παγκόσμιου κινήματος για αλλαγή και ένα μεγάλο βήμα προς το μέλλον που θέλουμε.

Ο κ. Μπαν Κι Μουν είναι Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ.
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=462737&h1=true

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου