Ζεσταθείτε με τα ... μισά!

Ανοιξε ο δρόμος για τη χρήση βιομάζα στις εγκαταστάσεις κεντρικής θέρμανσης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, γεγονός που συνεπάγεται χαμηλότερο ετήσιο κόστος κατά 50% έναντι εκείνου του πετρελαίου, σε μια περίοδο μάλιστα όπου οδεύουμε προς την εξομοίωση του φόρου του πετρελαίου θέρμανσης με αυτόν του κίνησης.

Σύμφωνα με το σχετικό Σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης των υπουργείων Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) και Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας επιτρέπεται η χρήση τυποποιημένων στερεών βιοκαυσίμων (pellets) στις κεντρικές εγκαταστάσεις θέρμανσης  σε Αττική και Θεσσαλονίκη. Έτσι, ανοίγει ο δρόμος στα νοικοκυριά να εκμεταλλευτούν τα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση βιομάζας. Το μέτρο αίρει μια απαγόρευση 18 ετών, αφού η χρήση βιομάζας στις εγκαταστάσεις κεντρικής θέρμανσης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη δεν επιτρέπεται από το 1993, με το σκεπτικό τότε ότι οι συγκεκριμένοι καυστήρες χαρακτηρίζονταν από υψηλές εκπομπές αιωρούμενων σωματιδίων και άλλων ρύπων, και ότι η τυχόν χρήση τους στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα θα επιβάρυνε σημαντικά το περιβάλλον.

Σύμφωνα με τον υφυπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννη Μανιάτη: "Η διείσδυση της βιομάζας στη θέρμανση θα συνεισφέρει στην επίτευξη των εθνικών μας στόχων: α) σχετικά με τη συμμετοχή ενέργειας από ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση και ψύξη σε ποσοστό τουλάχιστον 20% και β) σχετικά με την υποχρέωση, το αργότερο έως τις 31.12.2019, όλα τα νέα κτίρια να καλύπτουν το σύνολο της πρωτογενούς ενεργειακής κατανάλωσής τους είτε με ΑΠΕ είτε με συστήματα συμπαραγωγής ή/και τηλεθέρμανσης.".

Επιπλέον, στο σχέδιο νόμου προβλέπεται ότι σε τζάκια, σόμπες και οποιεσδήποτε άλλες εγκαταστάσεις θέρμανσης απαγορεύεται να χρησιμοποιούνται ως καύσιμα πλαστικά υλικά, ελαστικά, χρησιμοποιημένα ορυκτέλαια και απορρίμματα. Ακόμα, όσον αφορά σε υφιστάμενες και νέες εγκαταστάσεις θέρμανσης (εκτός από εκείνες που χρησιμοποιούν στερεά βιοκαύσιμα) που είναι αναγκαία η αντικατάσταση του καυστήρα ή του λέβητα, η νέα συσκευή πρέπει να φέρει τη σήμανση CE.

Tί κερδίζουμε
Η πλέον εμπορική μορφή βιομάζας είναι τα pellets, μικρά κυλινδρικά τεμάχια από συμπιεσμένο ξύλο διαφόρων μεγεθών (π.χ. διαμέτρου 6 χιλιοστών και μήκους 30 χιλιοστών) που μπορούν εύκολα να συσκευαστούν, να μεταφερθούν με βυτιοφόρα οχήματα και να αποθηκευτούν σε χώρους, από όπου μεταφέρονται για την καύση τους σε σύγχρονους καυστήρες. Ο επίσημος υπολογισμός είναι ότι δύο κιλά pellets ισοδυναμούν σε θερμογόνα δύναμη με ένα λίτρο πετρελαίου. Σήμερα τα pellets πωλούνται 250 ευρώ ο τόνος περίπου. Αυτό σημαίνει ότι τη θέρμανση που θα εξασφαλίσει μια οικοδομή με έναν τόνο πετρέλαιο, κόστους 950 - 1.000 ευρώ με τις νέες τιμές, μπορεί να την αποκτήσει με μόλις 500 ευρώ, με pellets.
Στην περίπτωση της κεντρικής θέρμανσης θα χρειασθεί μάλλον καινούργιος καυστήρας και λέβητας, κατάλληλοι για την καύση βιομάζας, καθώς και ένας αποθηκευτικός χώρος για τα pellets. Το σύστημα καυστήρας - λέβητας τιμολογούνται κατά μέσο όρο γύρω στις 5.000 ευρώ, ανάλογα με την ποιότητα. Υπάρχουν πάντως και καυστήρες πετρελαίου, οι οποίοι μπορούν να μετατραπούν σε βιομάζα με μικρότερο κόστος. Από κει και πέρα, το καλοριφέρ της οικίας λειτουργεί κανονικά.

Αν λοιπόν τοποθετηθεί για παράδειγμα ένας καυστήρας βιομάζας κόστους 5.000 ευρώ, επιτυγχάνοντας από τη χρήση του εξοικονόμηση 50% έναντι του πετρελαίου, μπορεί οι ένοικοι να έχουν ένα ετήσιο όφελος 2.500 ευρώ, κι επομένως να κάνουν απόσβεση της επένδυσης σε δύο περίπου χρόνια.

Από την πλευρά της, η Υπεύθυνη του Τμήματος Βιομάζας του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Βιομάζας (ΕΛΛΕΒΙΟΜ), Μυρσίνη Χρήστου, επικροτεί τη χρήση βιομάζας ως ανανεώσιμο καύσιμο που "μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στην υλοποίηση των περιβαλλοντικών και ενεργειακών στόχων της χώρας για το 2020, αλλά και να προσφέρει οικονομικότερη θέρμανση στους καταναλωτές". Επιπλέον, προτρέπει τους καταναλωτές να ενημερώνονται επαρκώς για το ποιοι λέβητες στερεών βιοκαυσίμων και ποιό καύσιμο είναι κατάλληλα για την περίπτωση τους και τονίζει ότι "απαιτείται να δημιουργηθούν οι δομές για τους απαιτούμενους ελέγχους τόσο στους λέβητες όσο και στα καύσιμα, ώστε η αγορά να μεγαλώσει βελτιούμενη και όχι ανεξέλεγκτα".

Μπόϊλερ που καίει pellets

ΚίνητραΝα δοθούν τα κατάλληλα οικονομικά κίνητρα στους πολίτες, προκειμένου να στραφούν στις ανανεώσιμες πηγές για την παραγωγή θερμότητας στα σπίτια τους, προτείνει η Greenpeace. Κάτι που βέβαια, καλύπτεται από τη δυνατότητα να ενταχθούν οι καυστήρες βιομάζας στις ενεργειακές παρεμβάσεις που ενισχύονται με επιδότηση ή δάνειο από το τρέχοντα προγράμματα "Εξοικονομώ Κατ' οίκον" και "Πράσινος Τουρισμός" στο οποία αναφέρεται χαρακτηριστικά: "H δαπάνη (σ.σ. αντικατάσταση συστήματος θέρμανσης (καυστήρας, λέβητας) συμβατικού καυσίμου με σύστημα τύπου pellets , είναι φιλικότερη προς το περιβάλλον από το πετρέλαιο και επιλέξιμη εφόσον αποδεδειγμένα οδηγεί σε εξοικονόμηση ενέργειας.". Τέλος, χαμηλότοκα δάνεια για αγορά καυστήρων που καίνε pellets, με 100% χρηματοδότηση της νέας εγκατάστασης έχουν ήδη έτοιμα οι περισσότερες τράπεζες. Η "ευρωπαϊκή" εμπειρία
Στη Γερμανία εγκαταστάθηκαν 102.000 λέβητες βιομάζας μόνο κατά το 2009, ενώ στην Ιταλία, όπου κυριαρχεί η σόμπα pellet, έχουν τεθεί σε λειτουργία περισσότερο από 1 εκατ. τεμάχια. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, υπάρχουν επιδοτήσεις για την αγορά του εξοπλισμού.
Made in Greece
Με τον όρο βιομάζα εννοούμε τα φυτικά και δασικά υπολείμματα (καυσόξυλα, κλαδοδέματα, άχυρα, πριονίδια, ελαιοπυρήνες, κουκούτσια), τα ζωικά απόβλητα (κοπριά, άχρηστα αλιεύματα), τα φυτά που καλλιεργούνται στις ενεργειακές φυτείες για να χρησιμοποιηθούν ως πηγή ενέργειας, καθώς επίσης και τα αστικά απορρίμματα και τα υπολείμματα της βιομηχανίας τροφίμων, της αγροτικής βιομηχανίας και το βιοαποικοδομήσιμο κλάσμα των αστικών απορριμμάτων.

Η στροφή στη βιομάζα μπορεί να έχει πολύ θετικές οικονομικές επιπτώσεις, όχι μόνο σε επίπεδο χρήστη, αλλά και συνολικά για την ελληνική οικονομία, ειδικά σε μια περίοδο βαθιάς ύφεσης.

Κατ' αρχήν, η πρώτη ύλη για τη βιομάζα δεν είναι εισαγόμενη, παράγεται στην Ελλάδα, στους ελληνικούς αγρούς, στα δάση της χώρας και στις βιομηχανίες ξύλου, και σήμερα όχι μόνο πάει -σε μεγάλο βαθμό- χαμένη, αλλά επιβαρύνει με την ανάγκη διαχείρισής της.

Ελληνική παραγωγή pellets υπάρχει ήδη, με εφτά εργοστάσια, και παραγωγή η οποία εξαγόταν στην Ιταλία και σε άλλες χώρες. Υπάρχουν δηλαδή όλες οι προϋποθέσεις για να δημιουργηθεί στη χώρα ένας νέος κλάδος, με τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας.
Επιλογές υπάρχουν…
Μια ακόμη επιλογή για τη θέρμανση του σπιτιού είναι το λεγόμενο ενεργειακό τζάκι. Τα ενεργειακά τζάκια είναι κλειστού τύπου εστίες από πυρότουβλα ή μαντέμι, που κλείνουν μπροστά με πυρίμαχο τζάμι και είναι ιδιαίτερα οικονομικά ως προς τη λειτουργία τους.

Απαιτούν περίπου 6 κιλά ξύλων ανά ώρα, όταν τα παραδοσιακά χρειάζονται 20 κιλά. Μπορούν να κάψουν επίσης pellets και εκπέμπουν περίπου 6 γραμμάρια αερίων με άνθρακα ανά ώρα, έναντι 47 των συμβατικών τζακιών.

Τα ενεργειακά τζάκια έχουν βέβαια το μειονέκτημα, ότι δεν υπάρχει άμεση επαφή με τη φωτιά.Το κόστος κατασκευής τους υπολογίζεται 2.000 - 3.000 ευρώ, ενώ μπορούν και τα παραδοσιακά να μετατραπούν.

Μια άλλη επιλογή, ακριβή όμως, είναι τα "οικολογικά" τζάκια, τα οποία διαθέτουν επιπλέον και σύστημα επανάκαυσης καπναερίων πριν από την έξοδό τους από την καπνοδόχο.

Το κλειστό ενεργειακό τζάκι (όπως και το οικολογικό) μπορεί να λειτουργεί ως αερόθερμο, εκπέμποντας ζεστό αέρα στον χώρο που βρίσκεται (θερμαίνοντάς τον εξ ολοκλήρου). Μπορεί ακόμα να συνδεθεί με αεραγωγούς που μεταφέρνουν τη θερμότητα και σε άλλα δωμάτια του σπιτιού.